CHEMIA NIE MUSI BYĆ TRUDNA czyli ciekawe metody nauczania chemii

Wielu uczniów uważa, że chemia jest trudna. Mówią, że nie cierpią tych wzorów, równań i zadań obliczeniowych. Ale gdy na wzory i równania spojrzy się inaczej, można przekonać się, że chemia nie musi być trudna. Poniżej pokazuję swoje doświadczenia i wskazuję jak można zachęcić uczniów do skutecznego uczenia się chemii.

Pierwszą pracę po studiach rozpoczęłam w swojej dawnej szkole średniej, którą znałam od podszewki i doskonale wiedziałam, że nie jest kuźnią olimpijczyków. W poszczególnych klasach techników czy liceów zawodowych spotykałam wielu uczniów, którzy przekonani byli o swojej chemicznej indolencji. I wiele godzin spędzonych w laboratoriach na zajęciach praktycznych tego przekonania nie było w stanie zmienić.

Trudne zagadnienia z chemii kwantowej czy fizycznej wymagały prostych wyjaśnień przez nauczyciela, a ogrom treści sprawiał, że uczniowie potrzebowali patentów na skuteczne powtórki. Te problemy zderzyły się z moim przeświadczeniem, że chemia ma wiele barw i wiele odcieni, a ten potencjał nie jest do końca wykorzystywany w metodyce nauczania tego przedmiotu. Spróbowałam więc “przemycić” na lekcje chemii nietypowe rozwiązania, które okazały się prawdziwymi hitami wśród uczniów. Nagle ci znudzeni nastolatkowie zaczynali być aktywni, zgłaszali się się do różnych aktywności, a co więcej – lepiej rozumieli chemię. Do tego sukcesu przyczyniły się m.in.:

HISTORIE

Zawsze lubiłam historię, a historie odkryć naukowych, sylwetki naukowców bardzo mnie interesowały. Nie wyobrażałam sobie, żeby uczyć chemii w oderwaniu od jej historycznych korzeni. I chociaż nie miałam tutaj żadnych wzorców, a podstawy programowe nawet nie wspominały o tych fascynujących historiach, budowałam własny zestaw opowieści, które stanowiły świetne wprowadzenie do nowych, często niełatwych zagadnień.

Wkrótce zgromadziłam sporą biblioteczkę, a moi uczniowie czytali “lektury” chemiczne.

Poniżej kilka inspiracji na takie “storytellingowe” lekcje:

OBRAZ I SŁOWO

Kiedyś chciałam uczyć się w liceum plastycznym -nie udało mi się zrealizować tego marzenia, ale przyjaźń z kredką i ołówkiem przetrwała. Uproszczony rysunek pomagał mi od początku wyjaśniać trudne zagadnienia. Szybko zrozumiałam, że jeszcze lepszy efekt osiągnę angażując do rysowania uczniów. Rysowanie podsumowujących zagadnień z elementów biochemii na stałe zagościły na moich lekcjach. Wpływ cukrów, tłuszczów, białek czy witamin na organizm człowieka w postaci graficznej metafory zostawał zapamiętany często na zawsze.

Zachęcałam też uczniów do tworzenia notatek graficznych, wielu z nich na stałe włączyło wsparcie wizualne do swoich strategii uczenia się. O niektórych moich doświadczeniach z wizualizacją na chemii pisałam już na blogu w poprzednich latach.

GRY i ZABAWY

Zawsze byłam miłośniczką gier i zabaw, a na moich lekcjach gościły gry planszowe (zazwyczaj zaprojektowane i wykonane przez uczniów). Uczniom podobały się też gry inscenizacyjne, a szczególnie symulacyjne, gdy wcielanie się w wyznaczoną rolę pozwalało na kreatywność. Każdy rodzaj gry, zarówno w fazie przygotowań jak i podczas samej gry, wymagał wiedzy chemicznej, a emocje towarzyszące grywalizacji pomagały zapamiętywać treści. Gdy tylko poznałam podstawy pedagogiki zabawy, natychmiast zaadaptowałam kilka zabaw na zajęcia chemii. Poniżej wyniki zadania polegającego na wskazaniu innych możliwych zastosowań lejka laboratoryjnego. Dzięki takiej zabawie uczniowie zapamiętywali nazwę i wygląd szkła laboratoryjnego, a także ćwiczyli kreatywność.

Mam nadzieję, że pokazałam Ci, że wykorzystywanie kreatywnych patentów na lekcjach chemii nie musi oznaczać wielkiej rewolucji w Twoim warsztacie nauczyciela. Nawet drobne pomysły pomogą zwiększyć atrakcyjność lekcji i wpłyną pozytywnie na stosunek Twoich uczniów do tego przedmiotu.

Jeśli spodobały Ci się moje pomysły i chcesz poznać konkretne przykłady zastosowań wymienionych metod,  to mam dla Ciebie dobrą wiadomość, w sklepie Nauczonej dostępny jest mój ebook “Kreatywne metody nauczania chemii”, w którym na 132 stronach znajdziesz je wszystkie.